i fyny: Mentoriaeth
Gan Rhiannon Rees
Fel rhan o daith i fyny cawsom dri sesiwn i gyd gyda mentor. Fe wnaethon nhw ein helpu gyda syniadau a seilio ein harferion artistig ochr yn ochr â'n sesiynau dydd Mercher o ddatblygu ein harferion proffesiynol. Rhywbeth roeddwn i wir eisiau ei ddatblygu yn fy ymarfer yw'r syniad hwn o sut y gellir cyfieithu peintio trwy lens gerfluniol. Dyma pam roeddwn yn gyffrous i gael Lisa Evans fel mentor. Hi yw pennaeth Cerflunio yn Ysgol Gelf Caerfyrddin ac mae ganddi gyfoeth o wybodaeth am gastio, yn benodol arllwys haearn. Trwy ein tair sesiwn buom yn archwilio castio, prosiectau, a chynlluniau ar gyfer y dyfodol.
Yn ein sesiwn gyntaf buom yn trafod yr hyn y dylem ganolbwyntio arno o fewn ein sesiynau a rhoddodd Lisa hefyd rai cerflunwyr ac artistiaid tir i mi ymchwilio iddynt. O fewn y sesiwn hon gosododd Lisa nod i mi ar gyfer ein hail sesiwn, sef mynd allan a threulio amser ym myd natur i greu mowldiau a chwilota am eitemau y gallem eu bwrw. Y prynhawn hwnnw es i ar fws i Lansteffan a chasglu gwahanol ddarnau o broc môr a gwrthrychau wrth i mi gerdded. Rwy'n cofio cerdded yn ôl i'r arhosfan bws gyda brigau ac eitemau'n gorlifo o'm bag cefn. Ymwelais eto cyn ein hail sesiwn a threuliais brynhawn yn gwneud llwydni o'r ffurfiannau craig hardd ar hyd ymyl y clogwyn gyda phlastr a chlai. Yn yr ail a'r trydydd sesiwn mentor aethom i mewn i'r gweithdy castio. Aeth Lisa â mi drwy'r gwahanol ffyrdd y gallai fy mowldiau ac eitemau wedi eu efailu gael eu defnyddio a sut y gallwn i wthio hyn hyd yn oed ymhellach gan ddefnyddio deunyddiau castio eraill fel silicon.
Y cwestiwn nesaf oedd gan Lisa i mi oedd beth ydw i'n ei wneud nawr gyda'r ffurfiannau roc cast hyn? Daeth y syniad o gastio'r cynfas i'r meddwl. Trwy ein sesiwn castio roeddem hefyd wedi trafod y syniad o beth all paentiad fod. Trwy ymarfer Lisa mae hi ar hyn o bryd yn archwilio perfformiad trwy lens gerfluniol. Rwy'n gweld fy ngherfluniau trwy lens peintio. Roeddwn i wedi dechrau meddwl am y castiau cerfluniol hyn fel cynfas gyda'u pyllau a'u cwympiadau fel gweft ac ystof.
Rwyf hefyd wedi bod yn casglu a phrosesu pigmentau o Gymru. Roedd gen i syniad y gallwn i fwrw'r ddaear o ble rydw i'n chwilota am bigmentau. Gallent ddod yn ffordd i arddangos y pigmentau hyn yn eu ffurf wedi'i brosesu yn ogystal â'u cadw'n ganolog yn eu tir. Mae gallu cael y sgyrsiau manwl hyn gyda Lisa wedi fy ngwthio i feddwl ymhellach am sut y gellir gweld fy ngwaith a'i wthio hyd yn oed ymhellach. Mae’n rhywbeth rydw i wedi’i golli ar ôl graddio ac wedi bod yn werthfawr iawn i mi trwy raglen i fyny.
Roeddwn yn ffodus i gael sesiwn mentor ychwanegol gydag Angela Maddock. Y flwyddyn nesaf byddaf yn mynd am dro i gasglu pigmentau o Gymru, Y Taith Gerdded Peintio Addfwyn. Ar hyn o bryd mae’n mynd i ddechrau o gartref fy mam yn Sir Gaerfyrddin a gorffen ym Mangor yng nghartref fy nhad. Ar ôl clywed am brosiect ‘Y cyfan y gallwch chi ei wneud yw cerdded’ Angela, roeddwn i wir eisiau siarad â hi a gofyn am gyngor ganddi ar gyfer fy nhaith gerdded fy hun. Yn ein sesiwn mentor buom yn siarad am yr holl bethau gwahanol y byddai angen i mi eu hystyried cyn dechrau fy nhaith gerdded. Rhoddodd lawer o awgrymiadau a chyngor i mi ar gerdded pellteroedd hir a rhestr o eitemau y byddwn i eu hangen. Bellach mae gennyf bâr newydd o esgidiau cyfforddus yr wyf yn torri i mewn iddynt ar hyn o bryd! Buom hefyd yn siarad am bwysigrwydd beth i'w bacio a beth i'w adael ar ôl. Rwy'n meddwl bod hyn wedi aros gyda mi ers ein sesiwn. Beth yw'r pethau pwysicaf i'w cadw gyda ni a'r hyn y gallwn ei adael ar ôl i ddechrau anturiaethau newydd. Byddaf yn bendant yn dod â’r cyfan yr wyf wedi’i ddysgu trwy fy sesiynau mentora a sesiynau Dydd Mercher i fyny ar fy nhaith gerdded gyda mi ac yn y prosiectau rwy’n eu gwneud yn y misoedd nesaf.
Ysgrifennu a ffotograffiaeth gan Rhiannon Rees